Ο Αντώνιος Γιάνναρης (1852–1909), γνωστός και ως Γιανναράκης, ήταν έλληνας φιλόλογος, παιδαγωγός και γλωσσολόγος, εκδότης κρητικών λαϊκών τραγουδιών, καθώς και συντάκτης πολυάριθμων γερμανοελληνικών εγχειριδίων και λεξικών.
Μετά από σπουδές ενός έτους στην Αθήνα, ο Γιάνναρης μετέβη στη Γερμανία, όπου κατά τα επόμενα χρόνια σπούδασε κλασική και μεσαιωνική ρομανική φιλολογία στα πανεπιστήμια της Λειψίας, της Βόννης και του Μάρμπουργκ. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του εργάστηκε την περίοδο 1880-1888 στην πατρίδα του την Κρήτη, ως διευθυντής γυμνασίου και διπλωμάτης στην υπηρεσία της οθωμανικής κυβέρνησης, καθώς και του Βρετανικού Προξενείου στο νησί. Από το 1889 εργάστηκε αρχικά στην Αθήνα και κατόπιν στη Μεγάλη Βρετανία ως καθηγητής ελληνικών, ενώ αργότερα μετέβη και πάλι στην Κρήτη όπου διετέλεσε Γενικός Επιθεωρητής Σχολείων.
Ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο Γιάνναρης εξέδωσε το 1876 στον εκδοτικό οίκο Brockhaus στη Λειψία τη συλλογή Kretas Volkslieder nebst Distichen und Sprichwörtern (Άσματα Κρητικά μετά διστίχων και παροιμιών) και το 1878 στο Αννόβερο μια Neugriechische Grammatik nebst Lehrbuch der neugriechischen Volkssprache (Νεοελληνική Γραμματική μετά Εγχειριδίου της Νεοελληνικής Γλώσσας). Ακολούθησε το δίτομο Μικρό Γερμανοελληνικό Λεξικό (Deutsch-Neugriechisches Handwörterbuch), Hannover, 1883, το οποίο έδινε επίσης ιδιαίτερη βαρύτητα στη δημοτική ελληνική γλώσσα και το οποίο επανεκδόθηκε το 1888 σε επίτομη έκδοση στην Αθήνα. Στο ίδιο γλωσσικό/παιδαγωγικό πλαίσιο εκδόθηκαν ένα διδακτικό εγχειρίδιο της γερμανικής γλώσσας για Έλληνες (Μέθοδος της Γερμανικής Γλώσσης, 1886) όπως και το εγχειρίδιο Wie spricht man in Athen? Echo der neugriechischen Umgangssprache. Ηχώ Αθηνών ήτοι Εγχειρίδιον τής λαλουμένης Ελληνικής Γλώσσης, το οποίο απευθυνόταν σε γερμανόφωνο κοινό με ενδιαφέρον για την ελληνική καθομιλουμένη. Ανάλογα διδακτικά βιβλία για τη γαλλική και την αγγλική γλώσσα, τα οποία εξέδωσε ο Γιάνναρης ανάμεσα στο 1888 και το 1895, ακολούθησαν εμφανώς το πρότυπο αυτών των έργων.
Εκτός των δημοσιεύσεων που αφορούσαν γλωσσικά/παιδαγωγικά θέματα, ο Γιάνναρης εξέδωσε και μια σειρά έργων που μπορούν να θεωρηθούν ως μεταφορά της επιστημονικής του εκπαίδευσης στη Γερμανία. Σ’ αυτά ανήκουν μεταξύ άλλων ένας Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας που εκδόθηκε το 1888 και ήταν βασισμένος στο Ελληνο-Γερμανικό Λεξικό (Griechisch-deutsches Handwörterbuch ,1829) του J. A. E. Schmidt, καθώς και μια μελέτη, που κυκλοφόρησε το 1907 για τη Δημόσια Παιδεία και επικεντρώνονταν ιδιαίτερα στο γερμανικό σύστημα της εποχής. Στο ίδιο πλαίσιο πρέπει μάλλον να ιδωθεί και η εκδοθείσα το 1889 υφηγεσία του Γιάνναρη πάνω στο δημοφιλές έμμετρο μυθιστόρημα Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου (1553-1613).
Μετάφραση από τα γερμανικά: Αντώνης Οικονόμου
