Το δοκίμιο εξετάζει τον τρόπο που ο αρχιτέκτονας Ιωάννης Δεσποτόπουλος συνεισέφερε στην εμβάθυνση των ελληνογερμανικών σχέσεων κατά τη δεκαετία του 1960, μέσα από τρία παραδείγματα: Τη διαμεσολάβησή του στην πρόσκληση του γερμανού πολεοδόμου Werner Hebebrand για τη δημιουργία του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Μείζονος Περιοχής Αθηνών κατά την περίοδο 1960-1962, τη διάλεξή του με τίτλο «Η ιδεολογική διαμόρφωση των πόλεων» στο κτίριο της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου το 1966, και τη διοργάνωση της τακτικής συνάντησης των μελών της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου στην Αθήνα το 1967. Τα παραδείγματα αυτά εξηγούν το πως ο Δεσποτόπουλος κατάφερε να δημιουργήσει, μέσα από τη μικρο-ιστορία του, συνθήκες αμφίπλευρης και αμοιβαίας ανταλλαγής ανάμεσα στις αρχιτεκτονικές κοινότητες των δύο χωρών.

Με παράδειγμα τα δύο «ελληνικά» διηγήματα του Ε.Τ.Α. Χόφμαν, Οι Παρανοήσεις (1821), Τα μυστικά (1822), και τις φαρσοκωμωδίες του Φρίντριχ Νίντμαν To Κρέβινκελ όπως είναι (1828) και του Φρίντριχ Χάινριχ Οι Έλληνες στο Κρέβινκελ (1825), η παρούσα ανακοίνωση προτίθεται να αναδείξει βασικές πτυχές της ειρωνικής πραγμάτευσης της ρητορικής του Φιλελληνισμού και της λεγόμενης Graecomania στη λογοτεχνία. Η ανάλυση των κειμένων εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο, αφενός γίνεται αναφορά στο ιστορικό γίγνεσθαι, αφετέρου αναπαράγονται και παρωδούνται βασικοί τόποι των φιλελληνικών λόγων της εποχής. Η ειρωνική αναφορά στα ελληνικά πράγματα αποτελεί εντέλει ένα ακόμη τεκμήριο της παρουσίας της θεματικής του ελληνικού αγώνα στον δημόσιο λόγο της γερμανόφωνης επικράτειας και της διάχυσης του φιλελληνικού ενθουσιασμού σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας.

In keiner Phase der jüngeren und jüngsten Geschichte Griechenlands hat die Einführung staatlicher Institutionen zu einer vergleichbaren gesellschaftlichen und kulturellen Transformation beigetragen wie in den drei Jahrzehnten unter der Herrschaft von König Otto.

Das Dossier umfasst verschiedene Felder der deutsch-griechischen Verflechtungen, die bislang für gewöhnlich unter dem einheitlichen Begriff des deutschen Philhellenismus (bzw. des Mishellenismus) subsummiert wurden. Den ersten Angelpunkt der Konferenz bildet die Neubewertung der Rezeptionen von 1821 in den deutschsprachigen Ländern und die Mobilisierung, die sie in Verbindung mit den politischen Bewegungen nördlich der Alpen hervorriefen. In diesen Bewegungen waren freilich von vornherein eine politische und eine kulturelle Komponente miteinander verflochten, die politische Bewegung des Philhellenismus und die aus der einschlägigen Literatur bekannte „Tyrannei Griechenlands über Deutschland“. Selbstverständlich darf die Rolle der griechischen Gemeinden des deutschsprachigen Raumes in diesem Zusammenhang nicht vergessen werden. Den zweiten Angelpunkt bildet die Untersuchung der Transformationen, die diese politisch-kulturelle Verflechtung in den 200 Jahren nach dem Ausbruch der Griechischen Revolution erfuhr.