Ελληνογερμανικές μεταφραστικές παραδόσεις

Το ερευνητικό πρόγραμμα του Κέντρου Νέου Ελληνισμού με τίτλο «Ελληνογερμανικές μεταφραστικές παραδόσεις: ιχνηλασία της συλλογικής βιογραφίας των μεσολαβητών» αποσκοπεί να χαρτογραφήσει τις γλωσσικές και πολιτισμικές διασταυρώσεις στον χώρο των ελληνικογερμανικών και γερμανοελληνικών μεταφράσεων κατά τον 19o και 20ό αιώνα. Παρά την αυταπόδεικτη σημασία τους για τις διμερείς πολιτισμικές, επιστημονικές και γνωσιακές μεταφορές που συντελούνται στους αιώνες του εντατικότερου ελληνογερμανικού διαπολιτισμικού διαλόγου, οι μεταφράστριες και οι μεταφραστές συνεχίζουν να αποτελούν τους ‘μεγάλους αγνώστους’ στο πεδίο των ελληνογερμανικών πολιτισμικών συναντήσεων. Το ερευνητικό πρόγραμμα καλείται να καλύψει αυτό το κενό στο πεδίο της ιστορικής μεταφρασιολογίας καθώς η πτυχή των διμερών μεταφραστικών παραδόσεων εξακολουθεί να βρίσκεται μέχρι και σήμερα στο περιθώριο του επιστημονικού και ερευνητικού ενδιαφέροντος.

Η καινούργια προσέγγιση αφορά τη συστημική επεξεργασία βιβλιογραφικών δεδομένων αλλά και προσωπογραφικών πληροφοριών των μεταφραστριών και μεταφραστών που δραστηριοποιήθηκαν στη λογοτεχνική και επιστημονική μετάφραση μεταξύ των δύο γλωσσών. Ως εκ τούτου, οι μεταφραστικές πρακτικές που ξεκινούν τόσο στις γερμανόφωνες όσο και στις ελληνόφωνες περιοχές ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα πρόκειται να διερευνηθούν σε μια ιστορική προοπτική λαμβάνοντας ως κύριο γνώμονα τα διαφορετικά προφίλ των ίδιων μεσολαβητών όπως αυτά καθορίζονται από τα εκάστοτε πολιτισμικά, κοινωνικά, ιστορικά και γλωσσικά περιβάλλοντα σε μια απώτερη προσπάθεια να φωτιστούν οι διαδρομές, οι συνέχειες και οι μεταβολές στη διμερή μεταφραστική ιστορία.

Το ερευνητικό πρόγραμμα του Κέντρου Νέου Ελληνισμού του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου ολοκληρώθηκε στο διάστημα 2018-2021 σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μελέτης Ελληνογερμανικών Σχέσεων (EMES) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με τη χρηματοδότηση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Υπουργείου Έρευνας.